Қостанай облысында мемлекеттік-жекешелік әріптестіктің дамуы туралы

25 января 2017 - Администратор

     2015 жылдың 30 қарашасында Мемлекет басшысы Нұрсылтан Әбішұлы Назарбаев «Қазақстан жаңа жаһандық нақты ахуалда: өсу, реформалар, даму» жолдауымен жүгінді, онда бюджеттік шығыстарды «түсіру» үшін мемлекеттік-жекешелік әріптестік (бұдан әрі - МЖӘ) тетіктерін белсендірек қолдану қажет екендігін сипаттады.

Қазақстан үшін Мемлекеттік-жекешелік әріптестік ұғымы жаңа емес. «Концессиялар туралы» Қазақстан Республикасының Заңы қабылданғаннан бері елімізде алғаш рет бұл құрал 2006 жылы пайда болды, онда МЖӘ-нің келісімшарттық нысандары көзделген. 2015 жылдың соңында Қазақстан Республикасының «Мемлекеттік-жекешелік әріптестік туралы» Заңын қабылдағаннан бері МЖӘ-нің даму мүмкіндігі айтарлықтай кеңейді. Осылайша, жаңа заңда институционалдық тәсілімен жобаларды іске асыру мүмкіндігі қарастырылған, яғни бірлескен кәсіпорын құрылады және қаржыландыру кәсіпкерлер, мемлекеттік бюджет және ұлттық компаниялар қаражаты есебінен жүзеге асырылуы мүмкін.

Мемлекеттік-жеке меншік әріптестік тетіктерін қолдану мемлекетке де, бизнесті дамытуға да бірқатар артықшылық береді. Екі жақтын мүддесін толық түсінісуге болады. Жеке сектор үшін жаңа инвестициялық мүмкіндіктер және тиісінше жаңа кіріс көздері ашылады. Ал мемлекет әлеуметтік маңызы бар нысандарға салынған жеке капитал арқылы бюджетті оңтайландыра алады, сол арқылы өзінен қаржылық жүктемені шығарады.

Мемлекеттік-жекешелік әріптестіктің құралы мемлекеттік-жекешелік әпіптестік жобаларын жүзеге асыру жолдарының бірнеше тәсілдерін білдіреді:

- концессия;

- мемлекеттік мүлікті сенімгерлік басқару;

- мемлекеттік мүлікті мүліктік жалдау (жалға алу);

- лизинг;

- технологиялар әзірлеуге, тәжірибелік үлгі дайындауға, тәжірибелік-өнеркәсіптік сынауға және аз сериялы өндіріске жасалатын шарттар (патенттің болуы);

- өмірлік цикл келісімшарты;

- сервистік келісімшарт.

Жеке бизнеске ешбір және ешқандай шектеулер жоқ екендігін айта кету керек. Кез келген әлеуметтік бағыттағы идеялар орын алуы мүмкін. Мысалы, білім беру саласында, денсаулық сақтау, спорт, туризм, мәдениет...

Бұл балабақша ғимаратын қайта жаңғырту немесе облыстың кез келген аймағында спорттық-ойын-сауық кешенінің салынуы болу мүмкін. Негізгі шарт – қажеттілік, мақсаттылық және міндетті түрде пайдалану және одан әрі қызмет көрсету. Бұл ретте, инвесторға МЖӘ объектісін пайдалануға берілгеннен соң және одан әрі оны коммуналдық меншікке бергеннен кейін салынған қаражатты жылдам қайтару қамтамасыз етіледі.

Және керісінше, егер кәсіпкер мемлекеттік (коммуналдық) меншікте тұрған объектіні қайта жаңғырту жұмысын жүргізуді қолға алса, ол бұл мекемені сатып алуға құқылы. Бірақ бұл жағдайда ол бюджеттен өз шығындарының өтемақысынан айырылады.

Әлеуметтік жобалардың тартымдылығын арттыру бойынша пәрменді шара тұтынудың кепілдіктері түрінде мемлекеттік қолдау болып табылады, ол орта мерзімді және ұзақ мерзімді негізде әлеуметтік саладағы мемлекеттік тапсырысты орналастыруға мүмкіндік береді.

Сондай-ақ, меншігінде объектілері бар: балабақша, медициналық мекеме, спорттық клубы және т.б. кәсіпкерлердің мүмкіндіктері де ескерілді. Жоба иесі жобаға бастамашылық жасауға және баламалы ұсыныстар болмаған жағдайда конкурс өткізбей тікелей келіссөздер негізінде МЖӘ шартын жасасуға құқылы.

Қазақстан Республикасының 2015 жылғы 31 қазандағы «Мемлекеттік-жекешелік әріптестік туралы» Заңына сәйкес жобаны іске асыру мерзімі шамамен 3-тен 30 жылға дейін оның ерекшеліктеріне байланысты өзгеріп отырады.

МЖӘ-нің жаңа тетіктері жаңа ғана даму бастағанына қарамастан Қостанай облысы кәсіпкерлерінің МЖӘ жобаларына қызығушылықтары үздіксіз өсуде. Жобаларды іске асыруға қатысу үшін бірнеше ниет білдіргендер бар. Сонымен қатар, ықтимал жекеше әріптес жобаны жеңу үшін ол конкурстық рәсімдерді өту қажет.

Бүгін облыста білім беру, денсаулық сақтау, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, тұрғын үй құрылысы, мәдениет, туризм және спорт саласында іске асыру жоспарланған МЖӘ-нің 54 жоба тізімі қалыптастырылды.

Қазіргі уақытта 7 объект бойынша конкурс жарияланды, оның ішінде Рудный қаласында және Затобол кентінде денсаулық сақтау саласында әрқайсысы ауысымына 250 адам қабылдайтын емханалар. Білім саласында 4 жоба, олар Қостанай қаласындағы 3 ғимаратты балабақша етіп қайта жаңғыртуды көздейді (Пушкин қаласы 179), Рудный (Сандригайло, 57 а) және Жітіқара (бұрынғы балабақша «Теремок»), сондай-ақ Қарабалық ауданының Михайлов орта мектебінде блокты-модульді қазандықты монтаждау. Тұрғын үй құрылысы саласында – Лисаков қаласында жатақхана ғимаратын 16 пәтерлі тұрғын үй етіп қайта жаңғырту.

Ғимараттарды балабақша етіп қайта жаңғырту Қостанай қаласы үшін ғана емес, облыстың басқа өңірлеріне де өзекті, өйткені мектепке дейінгі мекемелерге 0-ден 6 жасқа дейінгі 21 мыңнан астам бала кезекте тұр. Қайта жаңғырту объектілері негізінен, бұрын әртүрлі жайларға қайта жабдықталған балабақша түріндегі ғимарттар болып табылады.

Жоғарыда көрсетілген МЖӘ 7 жобасынан басқа, білім және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық саласында конкурстық құжаттамаларды әзірлеу жүргізіліп жатқан өзге де жобалар бар.

Облыста МЖӘ жобасының жеке қаржылық бастамашылық шеңберінде мемлекеттің әріптесі болуға ниет білдіретін бизнесмендер бар. Жеке қаржылық бастамашылық жекеменшік субъектісінде меншік құқығында немесе ұзақ мерзімді жалдауында кейіннен МЖӘ объектісі бола алатын объекті бар болған жағдайда мүмкін болады.

Демек, өткен жылдың соңында жеке әлеуетті әріптестердің өтінімдерінің негізінде бұқаралық ақпарат құралдарында, конкурсты ұйымдастырушыларда, Экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасының және Қазақстан МЖӘ орталығының сайттарында денсаулық сақтау және спорт салалалырында жоспарланып отырған МЖӘ жобалары туралы қысқаша ақпарат орналастырылды.

Қостанай 2 шағын ауданында дәрігерлік амбулатория ғимаратын жалға алу және Рудный қаласында «Futsal Arena» спорттық кешенін жалға алу бойынша қызығушылық білдіру немесе балама ұсыныс сұранысы, тиісінше 2017 жылғы 26 және 28 қаңтарда аяқталады.

Көрсетілген мерзімнің және белгіленген рәсімдерді өткізудің аяқталуы бойынша МЖӘ шарттары жасалатын болады.

Нәтижесінде жоба бастамашылары:

- мемлекеттің – бюджетті оңтайландыру, білім, медициналық қызмет ұсынудың сапасын арттыру, тұрғын үй – кезекшілеріне орындар, мектепке дейінгі мекеммелерде орындар ұсыну мүмкіндігі болады;

- бизнес өз кезегінде – МЖӘ шартының қолданыстағы кезеңінде тұтыну кепілдігі түрінде мемлекеттік тапсырысы, жаңа көздерінің пайдалануға, инвестициялық шығындар өтемақы төлемдері ала алады.

Бұдан басқа, МЖӘ жобасын іске асыру барысында МЖӘ объектісі сенімдік басқаруға берілген жеке әріптес (мемлекеттік бастама) не болмаса жеке қаржылық бастамашылық шеңберінде еңбек тәртібін және шартының нормаларын бұзбай, аталған объектіні қосымша табыс алу үшін пайдалануға құқылы. Мысалы, егер сөз балабақша құрылысы немесе қайта жаңғырту туралы болса, онда жеке әріптес қосымша ақылы топтар ашуға, демалыс күндері коммерциялық негізде балалар мерекесін және басқаларды өткізуге болады. Егер денсаулық сақтау саласы туралы айтатын болсақ, онда ақылы қызметтер, қызметтер көрсете алады, оқыту (тәжірибелік) лекцияларын/семинарларын өткізе алады.

Қызығушылық білдірген жағдайда, мүдделі тұлға қандай да бір жобаларды іске асыру туралы толық ақпаратты алу үшін салалық басқармаларға (денсаулық сақтау, білім, дене шынықтыру және спорт, құрылыс, экономика және бюджеттік жоспарлау) немесе «Тобыл» ӘКК» АҚ жанындағы мемлекеттік-жекешелік әріптестік Орталығына жүгіне алады.

 Е. Спанов,

Экономика және бюджеттік жоспарлау

басқармасының басшысы.

Комментарии (0)

Нет комментариев. Ваш будет первым!

Комментарии с нецензурными выражениями, оскорблениями, разжигающие межнациональную рознь, рекламой и т.д. строго запрещаются. Будьте вежливыми и сдержанными по отношению к авторам статей и другим комментаторам. Редакция не несет ответственности за содержание комментариев к статьям.
О нецензурных и т.п. комментариях cообщайте администратору по почте lisnov1@yandex.ru